جوش مقعدی
جوش مقعدی چیست ؟ در اصل جوش توده ای متورم است که می تواند در تمامی اجزای بدن بروز کند. به طور کلی جوش ها بر اثر عوامل عفونتی و باکتریایی به وجود می آیند ولی در برخی مواقع جوش ها هیچ گونه خطری ندارد و پس از گذشت مدتی از بین می روند. برای بررسی نوع جوش می توانید به دکتر وحید معتمدی مراجعه نمایید.
جوش مقعدی چیست ؟
جوش در ناحیه مقعد، کیسه ای از چرک ناشی از عفونت می باشد. جوش مقعدی در مقعد یا راست روده ، اتفاق می افتد. جوش اگر بیش از اندازه متورم و با چرک همراه باشد ، بسیار دردناک است و در صورت هر گونه لمسی ، درد را حس می کنید. یکی از دردناکترین جوش ها ، جوش هایی هستند که در اطراف مقعد به وجود می آیند و با درد زیادی همراه هستند. البته امکان دارد جوش ها در روزهای اولیه هیچ گونه دردی نداشته باشد و تنها به صورت برجستگی قابل مشاهده و لمس باشند. مقعد ، آخرین بخش مجرای گوارش شما می باشد ؛ مقعد در انتهای راست روده قرار دارد ؛ این یک حلقه ماهیچه ای ( ماهیچه باسطه ) می باشد که در طول مدفوع کردن باز می شود و به مدفوع اجازه گذر از آن و خروج از بدن را می دهد. غدد متعددی در مقعد وجود دارد ؛ اگر یکی از این غدد مسدود شود ، می تواند دچار عفونت گردد ؛ سپس جوش شکل می گیرد.
آبسه مقعدی چیست ؟
آبسه مقعدی یا جوش مقعد ، بیماری است که منجر به بروز چرک و عفونت در اطراف مقعد می شود. آبسه مقعدی به طور معمول به صورت عمقی و سطحی اتفاق می افتد. درمان آبسه مقعدی که عمقی باشد کمی دشوار و پر دردسرتر است ولی آبسه مقعدی که سطحی باشد بسیار راحت درمان می شود. رایج ترین آبسه مقعدی ، آبسه ای است که در اطراف مقعد تشکیل می شود و بر روی پوست قابل مشاهده است. آبسه های سطحی به طور معمول قرمز رنگ ، متورم و دردناک هستند ولی آبسه های عمقی به صورت بافت های عمیق چرکی در اطراف مقعد بروز می کنند. مبتلا شدن به آبسه عمقی بسیار نادر است ولی اگر به این بیماری دچار شدید بهتر است هر چه سریع تر اقدام به درمان نمایید زیرا به مرور زمان عفونت بیشتر می شود .
چه چیزی باعث جوش مقعدی می شود ؟
یک جوش در ناحیه مقعد ، می تواند علل مختلفی داشته باشد ؛ این علت ها عبارتند از :
- درز یا پارگی ایجاد شده در مقعد یا کانال مقعد که دچار عفونت شده است.
- عفونت های انتقال یافته از طریق مقاربت
- غدد مسدود شده مقعد
فاکتورهای خطر جوش مقعدی چیست ؟
- کولیتیس
- بیماری التهابی روده مثل بیماری کرون یا کولیتیس معده
- دیابت
- دیورتیکولیتیس
- بیماری التهابی لگن
- گیرنده جنسی بودن در مقاربت
- استفاده از داروهایی ؛ از قبیل پردنیزولون
- استفاده از کاندوم در بزرگسالان در طول رابطه جنسی می تواند به پیشگیری از جوش مقعدی کمک کند.
- در نوزادان و کودکان ، تعویض مکرر پوشک و تمیز کردن صحیح در طول تعویض پوشک ، می تواند به جلوگیری از ایجاد فیستول و جوش کمک کند.
چه افرادی در معرض خطر جوش مقعدی هستند ؟
جوش، در مردان بیشتر از زنان اتفاق می افتد ؛ این جوش اغلب بین سنین 20 و 60 سالگی و به طور میانگین در سن 40 سالگی حادث می شود. اگر یکی از موارد زیر در شخصی وجود داشته باشد ؛ آن شخص ، در معرض خطر بیشتر جوش مقعدی قرار خواهد داشت :
- بیماری التهابی روده ( IBD ) مثل بیماری کرون
- مصرف داروهای خاص ، مثل شیمی درمانی برای سرطان
- قرار دادن اجسامی خاص در راست روده
- داروهایی که سیستم ایمنی را بعد از پیوند عضو ، سرکوب می نمایند.
- بارداری
- دیابت
- فیستول مقعد ناشی از یبوست که بهبود نیافته است.
- عفونت های انتقال یافته از مقاربت ( STI )
علائم جوش مقعدی چیست ؟
علائم می تواند در افراد مختلف ، اندکی متفاوت با یکدیگر اتفاق بیافتد ؛ این علائم عبارتند از :
- درد شدید در نزدیکی مقعد ؛ این درد دائمی می باشد ؛ ولی گاهی در زمان مدفوع کردن ، احساس می شود.
- احساس خستگی
- تب
- عرق کردن هنگام خواب
- یبوست
- احساس درد در هنگام مدفوع کردن
- تورم یا قرمزی در نزدیکی مقعد
- بافت برآمده و دردناک در نزدیکی مقعد
- درد در ناحیه تحتانی ناف ( شکم )
- ترشح مایع یا چرک از مقعد یا باسن
علائم جوش مقعدی شبیه به دیگر مشکلات سلامت می باشد ؛ جهت تشخیص ، باید به پزشک مراجعه نمایید.
پیشگیری از جوش های مقعدی
شما می توانید شانس گسترش این موقعیت را با مدیریت کردن دیابت و دیگر فاکتورهای خطر ، کاهش دهید ؛ اگر به بیماری التهابی روده مبتلا هستید ، مصرف دارو برای اجتناب از بروز مشکلات مقعدی ؛ از قبیل جوش های مقعدی ، می تواند به عنوان راهکاری مفید ، اثر بخش باشد.
جوش مقعدی چگونه تشخیص داده می شود ؟
پزشک درباره علائم و تاریخچه سلامت شما سوالاتی می پرسد ؛ سپس یک آزمایش فیزیکی را بر روی شما انجام می دهد. آزمایش فیزیکی بر روی ناحیه مقعد شما نیز انجام می شود ؛ همچنین اقدامات زیر جهت تشخیص ، انجام می پذیرد :
آزمایش دیجیتالی مقعد
پزشک ، به آرامی انگشت چرب شده و پوشش داده شده با دستکش را در مقعد شما وارد می کند ؛ ابزاری به نام اسپکولوم نیز مورد استفاده قرار می گیرد ؛ این ابزار در مقعد قرار داده شده و به آرامی باز می شود ؛ بدین روش ، امکان مشاهده بخش بیشتری از ناحیه مقعد برای پزشک ، فراهم می شود.
پروکتوسیگموئیدوسکوپی
یک لوله انعطاف پذیر با یک منبع نور و یک دوربین ریز ، در مقعد قرار داده می شود ؛ این به پزشک اجازه می دهد تا ناحیه را مورد بررسی قرار دهد.
تست تصویربرداری
گاهی پزشک ، انجام تست ام آر آی ، سی تی اسکن یا سونوگرافی را تجویز می نماید ؛ یکی از این تست ها را می توان برای یافتن محل دقیق جوش مقعدی ، مورد استفاده قرار داد.
نکاتی برای کمک به شما در کسب نتیجه بهتر از حضور در جلسه ملاقات با پزشک :
- در خصوص علت ملاقات و آنچه انتظار وقوع آن را دارید ، کسب آگاهی نمایید.
- قبل از ویزیت ، سوالات خود را بنویسید.
- نام تشخیص ، داروهای تجویز شده ، درمان ها یا تست های نام برده شده توسط پزشک را به خاطر بسپارید.
- در خصوص روش های احتمالی دیگر درمان جوش مقعدی ، از پزشک سوال کنید.
- از پزشک بپرسید در صورت عدم مصرف داروها و انجام تست های تجویز شده ، چه اتفاقی می افتد.
عوارض آبسه مقعدی
- بی اختیاری مدفوع
- مبتلا شدن بیمار به فیستول مقعد
- گسترش عفونت به مناطق دیگر مقعد
- یبوست
- احساس توده در مقعد یا اطراف آن
- خروج چرک از مقعد و غیره .
از بارزترین علائم جوشدر ناحیه مقعد می توانیم به لمس برجستگی در اطراف مقعد و درد ناحیه مقعد اشاره کنیم ولی در صورت مشاهده علائم غیر طبیعی حتماً به پزشک متخصص مراجعه نمایید.
درمان جوش مقعدی
در صورتی که به آبسه مقعدی یا آبسه مقعدی سطحی و عمقی مبتلا شدید فوراً به پزشک متخصص مراجعه نمایید زیرا تاخیر در درمان می تواند باعث وخیم تر شدن جوش و در نتیجه افزایش عفونت شود. راه های مختلفی برای درمان جوش مقعد وجود دارد که دکتر متخصص پس از بررسی بیمار بهترین روش درمان را پیشنهاد می دهد .
جوش مقعدی کودکان
- جوش پوشک : احتمال بروز این عارضه در کودکان زیر یک سال به دلیل استفاده از پوشک وجود دارد. در قسمت هایی که با پوشک تماس مستقیم داشته ممکن است گاهی جوش های متورم پدید آید. این جوش می توانند صاف یا برآمده باشند.
- جوش پوشک مخمری : این جوش ها قرمز و برآمده بوده که در ناحیه ای که پوشک به روی آن قرار می گیرد بوجود می آیند. این التهاب ممکن است در چین های بدن کودک وخیم تر باشد. این التهاب بیشتر از دو روز طول می کشد و استفاده از کرم یا پودر به درمان آن کمک نخواهد کرد. مصرف آنتی بیوتیک در کودکان احتمال بروز این عارضه را افزایش می دهد.
- حلقه آلرژیک : ممکن است بر اثر مصرف برخی خوراکی ها چون غذاهای اسیدی در بدن کودک حساسیت ایجاد شود. مرکبات و گوجه فرنگی از غذاهای اسیدی هستند که موجب می شوند در اطراف مقعد کودک حلقه ای قرمز ایجاد گردد.
درمان جوش آبسه مقعدی
آکنه و جوش مقعدی ممکن است در هر جایی از بدن ظاهر شوند. اما جوش و آکنه هر قسمت از بدن درمان خاص خود را دارند. آکنه و جوش بر اثر فولیکولیت به روی باسن بوجود می آید. زمانی که باکتری استافیلوکوک سطع مقعد را آلوده کند ، فولیکولیت ایجاد خواهد شد. در واقع به طور معمول باکتری استاف بدون اینکه مشکلی ایجاد کند ، در پوست وجود دارد. اما به محض وارد شدن به داخل پوست ، باعث بروز عفونت می شود. زمانی که عفونت وخیم تر شود ، منجر به بروز جوش دردناک خواهد شد. فولیکولیت ظاهری شبیه به آکنه معمولی دارد. در قسمت فوقانی پوست مقعد ، لکه های قرمز رنگی به وجود می آید که چرک دار است و ممکن است همراه با خارش و ناراحتی باشد. در بیشتر مواقع این عارضه با مراقبت های منظم خانگی برطرف خواهند شد. برای درمان جوش های مقعدی تکنیک های متفاوتی وجود دارد . جوش درست قبل از خارج شدن عفونت ظاهر می شود و معمولا خود به خود رفع خواهند شد. اما مصرف 10 تا 14 روز آنتی بیوتیک نیز برای درمان جوش ها موثر است.
جوش مقعدی چگونه درمان می شود ؟
درمان این جوش ، به علائم ، سن و سلامت عمومی شما ، بستگی دارد. درمان عارضه ، همچنین به شدت و موقعیت جوش نیز وابسته است. در برخی موارد ، بیمار نیاز به انجام آزمایش کامل مقعدی ، تحت بی حسی موضعی دارد.. این آزمایش به منظور ایجاد شرایطی برای پزشک ، جهت تصمیم گیری برای انتخاب بهترین درمان ، انجام می شود.
اقدامات درمانی عارضه شامل موارد زیر می باشد :
بی حسی موضعی
بی حسی موضعی در زمان درمان ، با هدف تسکین درد ، انجام می پذیرد.
داروی آنتی بیوتیک
در برخی موارد ، پزشک آنتی بیوتیک را تجویز می نماید. این دارو ، عفونت را درمان می کند. ولی آنتی بیوتیک ها به تنهایی ، مفید نمی باشند. به همین دلیل ، تخلیه جوش حائز اهمیت است.
دارو برای درمان جوش مقعدی
بسته به اینکه این بیماری تا چه اندازه پیشرفت کرده باشید، پزشک ممکن از است از داروهای زیر برای درمان آن استفاده کند:
- رتینوئیدهای خوراکی
رتینوئیدها (Retinoid) مثل acitretin (Soriatane) از ویتامین آ تهیه می‌شوند و برای دیگر مشکلات پوستی مثل پسوریازیس هم کاربرد دارد. - بنزوئیل پروکسید
بنزوئیل پروکسید (Benzoyl peroxide) (بنزوئیل) در واقع با کشتن باکتری‌های عامل، در درمان جوش‌ها مفید خواهد بود. این دارو معمولا به‌شکل کرم یا پماد موضوعی در داروخانه ها موجود است، اما موقع مصرف آن مراقب باشید چرا که باعث سفید یا لک شدن پارچه می‌شود. پیش از استعمال بنزوئیل پروکسید برای ناحیه مقعدی لازم است با پزشک مشورت کنید. - اسید سالسیلیک
عرضه این دارو به شکل‌های مختلفی از جمله صابون، پماد، کرم، و پد انجام می ود. اسید سالسیلیک برای درمان آکنه، زگیل‌ها، پسوریازیس، جوش مقعدی و دیگر معضلات پوستی بکار می‌رود.
برای خرید دوز پایین‌تر اسید سالسیلیک نیاز به نسخه ندارید اما فروش دوزهای سنگین‌تر آن بدون نسخه پزشک ممنوع است.حتما پیش از مصرف این دارو دفترچه راهنمای آن را مطالعه کنید. با وجود اینکه این دارو برای جوش‌های اطراف مقعد موثر است اما استعمال آن برای قسمت داخلی مقعد مناسب نیست. بهتر است پیش از مصرف با متخصص پوست مشورت کنید تا از عوارض آن جلوگیری کنید.
فرق جوش مقعدی و دمل
آبسه (دمل) مقعدی عفونتی است که باعث جمع شدن چرک در لایه‌های عمیق‌تر از پوست می‌شود. دمل ها معمولا نسبت به جوش مقعدی دردناک تر هستندو اطراف ناحیه آبسه کرده هم قرمز می‌شود. معمولا این دمل‌ها باید با عمل جراحی تخلیه شوند و در طول درمان بیمار باید آنتی‌بیوتیک مصرف کند.
جوش سلول پوستی مرده کوچک متمرکز موضعی متشکل از سبوم و باکتری است که معمولا در سطح پوست جلوی منفذ فولیکول مو را می‌گیرد (مسدود می‌کند). معمولا جوش‌ها خودبه‌خود درمان می‌شوند. هرچند، جوش‌های عمیق‌تر ممکن است به آبسه تبدیل شوند.
تخلیه جوش
پزشک ، برشی را در پوست نزدیک مقعد ایجاد می کند ، تا بتواند چرک را از آن تخلیه نماید. این امر باعث کاهش فشار شده و امکان بهبود بافت را فراهم می نماید. این کار را می توان در مطب پزشک انجام داد. اگر جوش عمیق و بزرگ باشد ، شما باید به بیمارستان مراجعه نمایید. همچنین اگر سیستم ایمنی تان ضعیف باشد و به راحتی دچار عفونت ها شوید نیز ، باید درمان را در بیمارستان انجام دهید. به منظور کسب اطلاعات درباره خطرات ، مزایا و عوارض جانبی کلیه درمان های مرتبط ، با متخصص بیماری های مقعدی گفتگو کنید.
عوارض احتمالی جوش مقعدی چیست ؟
در بسیاری از افراد دارای جوش مقعدی ، فیستول مقعدی نیز گسترش می یابد. فیستول مقعدی ، یک مجرای کوچک است که بین داخل مقعد و پوست مجاور مقعد ، باز می شود. چرک حاصل از جوش ، از طریق این مجرا ، به بیرون راه می یابد. فیستول ، اغلب با روش جراحی درمان می شود.
دیگر عوارض مرتبط با جوش مقعدی عبارتند از :
- درد
- عفونت
- بازگشت جوش
