درمان سرطان روده بزرگ
درمان سرطان روده بزرگ : بسیاری از مردم در ارتباط با سرطان روده بزرگ اطلاعات درستی ندارد و نمی دانند که این بیماری ، سومین عامل مرگ در جهان است. سومین عامل سرطان مرگ در جهان جمله دلهره آوری است و اغلب افرادی که به سرطان روده مبتلا می شوند ، بالافاصله روحیه خود را از می بازند و تمام امید خود برای درمان را از دست میدهند. اما این بیماری یک بیماری ناعلاج نیست و اگر در مراحل اولیه به طور دقیق تشخیص داده شود روش های بسیار متفاوتی برای درمان وجود دارد. خوشبختانه با وجود روش هایی چون غربالگری و کولونوسکوپی ، مرگ بر اثر سرطان روده به طرز چشمگیری کاهش یافته است.
سرطان روده بزرگ چیست ؟
در این بیماری سلول های سرطانی در داخل بافت روده بزرگ شروع به تکثیر می کنند و از پولیپ های غددی نشأت می گیرند. سلول های سرطانی می توانند از رکتوم یا راست روده شروع شوند و به بافت های دیگر بدن نیز انتقال یابند. سرطان روده بزرگ مشکلی است که در انتهای دستگاه گوارش اتفاق می افتد. همانطور که گفته شد منشا بیماری سرطان روده ، پولیپ های غددی هستند. به طور معمول سرطان ها یا کانسرهای کولورکتال از تجمع خوش خیم و توده ای شکل سلول های جدار روده یا همان پولیپ ها ، به وجود می آیند. پولیپ های روده به طورمعمول علائم بارزی ندارند و با علائم خیلی نامحسوس و مختصری می توان از وجود آن ها باخبر شد. بررسی و غربالگری منظم به پیشگیری بیماری سرطان روده کمک می کند زیرا با غربالگری منظم می توان از تبدیل پولیپ های روده به سرطان روده جلوگیری کرد.
علائم سرطان روده بزرگ چیست ؟
بیماری سرطان روده علائم خاموشی دارد به همین دلیل نمی توانید از همان مراحل اولیه بیماری توقع علائم بارز داشته باشید.
درد شکم ، نفخ ، دلپیچه ، خونریزی از مقعد ، خون در مدفوع ، دفع ناقص مدفوع و غیره از علائم این بیماری می باشند.
علائم ذکر شده دلایل بسیار دیگری جز سرطان روده نیز می توانند داشته باشند به همین دلیل توصیه می شود در صورت داشتن علائم غیر طبیعی حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
در صورتی که علائم بیش از 4هفته طول کشید نسبت به این موضوع بی تفاوت نباشید و با آنجام آزمایش ها و روش های متفاوت ، مطمئن شوید که به بیماری سرطان روده بزرگ دچارنشده اید.
در بیشتر اوقات دلیل اصلی بروز سرطان روده مشخص نیست. بررسی ها نشان داده زمانی که سلول های سالم در روده بزرگ خطراتی در طرح ژنتیکی خود و DNA ایجاد می کنند فرد دچار سرطان خواهد شد.
به طور کلی برای حفظ عملکرد طبیعی بدن ، سلول های سالم رشد می کنند و در زمان های منظم تقسیم می شوند. اما زمانی که DNA دچار آسیب شده و سرطانی می شوند ، حتی در مواقعی که سلول جدید مورد نیاز نیست هم ، سلول ها تقسیم می شوند. تجمع این سلول ها موجب بروز تومور می شوند.
سلول های سرطانی به مرور زمان رشد کرده و به بافت طبیعی بدن نیز نفوذ می کنند.
جهش های ژن های ارثی از عواملی هستند که خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را افزایش می دهند. این ژن ها با درصد کوچکی از سرطان روده در ارتباط هستند و از طریق خانواده ها منتقل خواهند شد. جهش های ژنتیکی به معنی سرطان نیست اما احتمال بروز سرطان را افزایش می دهند.
شایع ترین فرم های سندرم سرطان روده بزرگ به ترتیب عبارتند از:
- سرطان HNPCC
در افراد مبتلا به HNPCC احتمال بروز سرطان روده در سنین کمتر از 50 سال وجود دارد.
- سرطان ( FAP )
این نوع سرطان نوعی اختلال نادر می باشد که باعث می شود در پوشش کولون و رکتوم هزاران پولیپ ایجاد شود. در افراد مبتلا به FAP احتمال بروز سرطان روده در سنین کمتر از 40 سال افزایش می یابد.
این دو نوع سرطان و سندرم سرطان روده ارثی ، از طریق آزمایش های ژنتیکی قابل تشخیص هستند.
تغذیه و افزایش احتمال بروز سرطان روده
بررسی ها نشان دهنده این موضوع هستند که افرادی که دارای رژیم غذایی غربی که دارای مقدار زیادی چربی و همچنین فیبر کم هستند ، بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده می باشند. چرا که مصرف این مواد غذایی به روی میکروب های موجود در روده بزرگ تاثیر گذار بوده و در ابتدا موجب التهاب می شود. در نهایت منجر به سرطان خواهند شد.
عوامل خطر ساز سرطان روده
عواملی که احتمال بروز سرطان روده را افزایش می دهند عبارتند از :
- افزایش سن : سرطان روده بیشتر در افرادی که سن بالای 50 سال دارند رخ می دهد و احتمال بروز سرطان در افراد جوان تر بسیار کم است.
- نژاد آفریقایی : این افراد نسبت به سایر نژاد ها بیشتر در معرض ابتلا به سرطان روده هستند.
- سابقه شخصی سرطان کولورکتال یا پولیپ ها: افرادی که در گذشته به سرطان روده یا پولیپ های آدنوماتوز مبتلا شده اند ، بیشتر در معرض بروز مجدد سرطان روده بزرگ هستند.
- افزایش احتمال سرطان روده با شرایط التهاب روده: افراد مبتلا به بیماری مزمن روده مانند کرون ، بیشتر در معرض خطر سرطان هستند.
- سندرم های ارثی موثر در ایجاد سرطان روده : در این حالت نیز خطر احتمال سرطان افزایش می یابد.
- خطر ابتلا به سرطان روده با سندرم ژنتیکی : افرادی که در خانواده خود سابقه سرطان روده داشته اند نیز بیشتر در معرض سرطان هستند.
- سابقه خانوادگی سرطان روده
- رژیم غذایی با فیبر کم ، چربی بالا
- شیوه زندگی آرام : افرادی که فعال نیستند و فعالیت بدنی ندارند بیشتر در معرض خطر می باشند.
- دیابت ، چاقی ، سیگار کشیدن ، مصرف الکل و پرتو درمانی نیز از دیگر علائم بروز سرطان روده می باشد.
راه های کاهش احتمال سرطان روده
- افراد معمولی می توانند از سن 50 سالگی تست غربالگری دهند. اما افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند مانند کسانی که در خانواده خود سابقه سرطان روده دارند ، باید زود تر اقدام به بررسی و پیشگیری نمایند.
- تغییر در شیوه زندگی می تواند موجب کاهش احتمال سرطان روده شود. مصرف میوه ، سبزیجات و غلات کامل حاوی مواد معدنی ، ویتامین ، آنتی اکسیدان و فیبر در پیشگیری از بروز سرطان نقش بسزایی دارند.
- مصرف برخی دارو ها می تواند به کاهش احتمال بروز سرطان نیز کمک کند.
- غربالگری : آزمایشات لازم برای افرادی که علائمی ندارند نیز توصیه خواهد شد. در صورتی که سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود ، احتمال درمان آن بسیار زیاد است.
تشخیص سرطان روده
یکی از روش های تشخیص این بیماری کولونوسکوپی است. در صورتی که فرد علائم این بیماری را داشته باشد ، برای اطمینان ، پزشک یک یا چند آزمایش را تجویز خواهد کرد.
کونولوسکوپی
کونولوسکوپی لوله ای بلند ، باریک و انعطاف پذیر است که به یک دوربین متصل شده. در صورتی که پزشک ناحیه ای مشکوک مشاهده کند ، اقدام به نمونه برداری خواهد کرد.
لازم به ذکر است آزمایش خون به هیچ وجه سرطان روده را نشان نخواهد داد. اما ممکن است پزشک برای بررسی عملکرد کلیه و کبد آزمایش خون تجویز نماید. گاهی اوقات ماده ای شیمیایی توسط سرطان روده بزرگ تولید می شود ، به همین دلیل ممکن است برای بررسی این موضوع نیز ، آزمایش خون لازم باشد.
پروکتوسکوپی
در این روش داخل راست روده و قسمت های زیرین روده بزرگ ، توسط دستگاهی مخصوص مشاهده می شود. این روش بدون درد است اما بیمار احساس فشار خواهد کرد. پروکتوسکوپی یکی از تکنیک های موثر برای تشخیص انواع سرطان هاست.
بیوپسی
چنانچه توده ای در طول این قسمت ها مشاهده شد ، برداشته می شود و مورد بررسی قرار می گیرد.
مشاوره ژنتیک
برای افرادی که در خانواده خود سابقه سرطان روده دارند ، مشاوره ژنتیک توصیه می شود.
از آنجایی که سرطان روده بزرگ و راست روده علائمی ندراند ، غربالگری به منظور تشخیص زود هنگام راه حل مناسبی است. به افراد بالای 50 سال توصیه می شود هر 10 سال یکبار آندوسکوپی روده بزرگ انجام دهند.
مراحل سرطان روده
بعد از اینکه سرطان روده تشخیص داده شده ، آزمایشاتی برای تشخیص مرحله سرطان تجویز خواهد شد. مرحله بندی کمک می کند تا راه درمان بهتری انتخاب شود.
آزمایشات مرحله بندی شامل روش های تصویر برداری نظیر CT اسکن شکم ، لگن و قفسه سینه می باشد.
- مرحله I
در این مرحله سرطان ، به روی پوشش سطحی روده بزرگ تاثیر گذاذر بوده و از دیواره روده گسترش نیافته.
- مرحله II
در این مرحله سرطان به داخل دیواره روده بزرگ نفوذ کرده اما به گره های لنفاوی نرسیده.
- مرحله III
در این مرحله سرطان به گره های لنفاوی نفوذ کرده اما قسمت های دیگر بدن را فرا نگرفته.
- مرحله IV
در این مرحله سرطان به روی سایر قسمت های بدن چون کبد یا ریه هم تاثیر گذار خواهد بود.
درمان سرطان روده بزرگ
شیوه درمان سرطان روده بسته به مرحله و میزان پیشرفت آن به سه نوع جراحی ، شیمی درمانی و اشعه تقسیم بندی خواهد شد.
جراحی سرطان روده
در صورتی که سرطان روده کوچک باشد ، پزشک به منظور اقداماتی چون حذف پولیپ اقدام به جراحی می نماید.
شیمی درمانی
به منظور حذف و از بین بردن سلول های سرطانی از شیمی درمانی استفاده می شود.
پرتو درمانی
پرتو درمانی با استفاده از انرژی قدرتمندی چون اشعه ایکس ، سلول های سرطانی را از بین خواهد برد.
انواع جراحی سرطان روده بزرگ
جراحی لاپاروسکوپی : ممکن است برای درمان سرطان کلورکتال برای برخی از بیماران بتوان عمل جراحی لاپاروسکوپی را انجام داد. این تکنیک با بیهوشی عمومی انجام می شود و لازم است چندین برش بر روی شکم بیمار ایجاد شود. برش های ایجاد شده در عمل جراحی لاپاروسکوپی کوچک بوده و بیمار نیاز به دوره ریکاوری کمتری نسبت به جراحی استاندارد دارد. این روش درمانی به اندازه جراحی معمولی روده می تواند در برداشتن تومورهای سرطانی موثر باشد.
کولوستومی برای سرطان رکتال : افراد مبتلا به سرطان رکتال ممکن است برای درمان نیاز به انجام کولوستومی داشته باشند. این روش نوعی جراحی باز یا استوما می باشد که به وسیله آن روده به سطح شکم متصل شده و از این طریق مسیری برای خارج شدن ضایعات از بدن وجود دارد. گاهی اوقات از کولوستومی به صورت موقت استفاده می کنند تا روده ها بهبود پیدا کند اما در موارد شدیدتر ممکن است به صورت دائمی باشد. امروزه با استفاده از تکنیک های مدرن و استفاده از پرتو درمانی و شیمی درمانی قبل از جراحی افراد نیازی به کولوستومی دائمی نخواهند داشت.
جراحی : از عمل جراحی می توان برای تعیین بدخیم بودن یا نبودن یک توده و یا برداشتن غده های سرطانی از بدن و اطلاع از گسترش سلول های سرطانی استفاده کرد. در برخی موارد نیز ممکن است جراحی تنها به قصد باز کردن یک انسداد انجام شود. برای مثال جراحی ممکن است به قصد برداشتن غده ای که مجرای صفراوی را مسدود کرده باشد ، انجام شود. معمولا عمل جراحی زمانی بیشترین موفقیت را دارد که توده سرطانی در یک مکان محدود و محصور شده باشد.
شیمی درمانی
شیمی درمانی به معنی استفاده فراگیر از داروهای ضد سرطان می باشد. معمولا این داروها به صورت تزریقی یا داخل وریدی مورد استفاده قرار می گیرند. به صورت معمول از شیمی درمانی بعد از عمل جراحی برداشتن تومور استفاده می شود. از شیمی درمانی قبل از عمل جراحی نیز می توان برای جمع کردن غده های سرطانی و موفقیت آمیز تر کردن عمل استفاده نمود.