کولون

کولون یا روده بزرگ ، بخشی از لوله گوارش است که مواد غذایی جذب شده و به طور همزمان موارد غذایی جذب نشده از روده کوچک به كولون وارد می شوند و در نهایت ، دفع مدفوع از قسمت انتهای روده انجام می شود. این بیماری در دسته بیماری های روده بزرگ قرار می گیرد.

به طور کلی کولون دارای وظایف زیر است :

جذب آب و مواد غذایی مصرف شده
ترشح هورمون های خاص
دفع مدفوع
شکل دادن مدفوع

كولون به این صورت موجب شکل دهی مدفوع می شود که آب و مواد غذایی توسط كولون جذب می شوند و باعث ایجاد مدفوع فرم دارد شده و در نهایت ، مدفوع را به قسمت انتهای روده می فرستد تا دفع شود .

سرطان روده یا سرطان کولون

روده بزرگ از سول های بسیار زیاد تشکیل شده است که در حالت عادی رشد می کنند ، تقسیم می شوند و منجربه تولید سلول های بیشتری می شوند . هنگامی که سلول ها به طور غیرعادی رشد کنند ، رشد غیر عادی سلول ها موجب به وجود آمدن توده یا تومورهای خوش خیم و بدخیم می شود. پولیپ های روده یا آدنوم های روده ، مهم ترین دلیل بروز سرطان های روده یا سرطان کولورکتال هستند. به طور معمول افراد بالای 40 و 50 سال به سرطان روده مبتلا می شوند ، ولی این بدین معنا نیست که افراد جوان از بیماری سرطان روده در امان هستند. بیماری سرطان روده در مراحل اولیه در 80 درصد مواقع به طور کامل درمان می شود ؛ ولی درمان بیماری ای که پیشرفت کرده است به مراتب سخت تر است و نمی توان در مورد درمان صد در صد آن نظر قطعی داد. به همین دلیل توصیه می شود که مراقب سلامت خود باشید و در صورت مشاهده علائم غیر طبیعی و مشکوک حتماً به جراح متخصص مراجعه کنید .

علائم سرطان روده بزرگ چیست ؟

بیماران مبتلا به این بیماری می توانند چند هفته یا چند سال با علائم شدیدی مواجه شوند ، البته ممکن است در برخی موارد فرد متوجه علائمی نشود. ظاهر شدن میزان علائم بسته به محل و میزان پیشرفت بیماری دارد.

از علائم و نشانه های این بیماری ، می توان به مواردی که در ذیل ذکر شده اند ، اشاره کرد :

بروز تغییرات دائمی در عملکرد روده ؛ برای مثال اسهال ، یبوست و غیره
بروز خونریزی از مقعد
دیده شدن خون در مدفوع
احساس درد دائمی در شکم
عدم تخلیه کامل روده
خستگی و ضعف
کاهش وزن بدون علت
تب
کاهش وزن
خون ریزی مقعد
احساس وجود توده یا پر بودن شکم
و از این قبیل موارد

لازم به ذکر است ؛ معمولا این بیماری در مراحل اولیه ، بدون علامت بوده و پیشرفت این بیماری نیز با علائم و نشانه های متفاوت ، همراه است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد ؟

در صورتی که متوجه تغییراتی شدید که بر طرف نمی شوند و موجب نگرانی شما شده اند ؛ حتما به پزشک مراجعه نمایید.

چه عواملی موجب افزایش احتمال ابتلا به سرطان روده می شوند ؟

افزایش سن
سابقه ابتلا به پولیپ یا سرطان کولورکتال
ابتلا به بیماری های التهابی روده
سابقه خانوادگی این بیماری
رژیم غذایی کم فیبر
کم تحرکی
دیابت
چاقی
استعمال دخانیات
مصرف الکل
پرتو درمانی

تشخیص و درمان سرطان روده

برای تخشیص سرطان كولون راه های متفاوتی دارد که با توجه به شرایط بیمار یکی از روش های موجود انتخاب می شود . انجام آزمایش به ویژه تست شمارش خون یک روش خوب برای تشخیص بیماری سرطان روده است.

از روش های دیگر می توان به موارد زیر اشاره کرد :

آزمایش های خون
MRI : در موارد خاص ، تست های متفاوت دیگری مانند اندوسونوگرافی و غیره نیز انجام می شود.
سی تی اسکن : برای بررسی حفره شکم ، لگن و در موارد بسیار خاص بررسی ریه ها.
بیوپسی روده بزرگ : برداشتن قسمتی از بافت روده بزرگ در حین کولونوسکوپی برای بررسی در زیر میکروسکوپ.
كولونوسكوپی : برای اینکه طول روده بزرگ به طور کامل مشاهده شود از روش كولونوسكوپی استفاده می شود و وسیله ای به نام کولونوسکوپ از داخل مقعد وارد روده می شود .

برای درمان بیماری مرتبط با روده بزرگ روش های بسیار زیادی وجود دارد که با توجه به پیشرفت بیماری تشخیص داده می شود ؛ به همین دلیل بهتر است در صورتی که مشکوک به بیماری های روده بودید حتماً به جراح متخصص مراجعه کنید.

مراحل ابتلا به سرطان کولون

سطح صفر : بیماری ، در مرحله ابتدایی بوده و تنها لایه های داخلی روده بزرگ را درگیر کرده است.
سطح یک : در این مرحله ، بیماری لایه بافت بیرونی را نیز درگیر می کند.
سطح دو : بیماری ، به لایه بیرونی روده بزرگ منتقل شده ؛ اما سایر نواحی را درگیر نکرده است.
سطح سه : بیماری در این مرحله ، 1 الی 3 غدد لنفی را درگیر می کند.
سطح چهار : در این مرحله ، بیماری لایه های خارجی روده بزرگ را کاملا درگیر کرده و با پیشرفت ، سایر نواحی بدن نیز درگیر می شوند.

عوارض بیماری کولون

به طور کلی می توان گفت که عوارض این بیماری به دو صورت می باشد :

موضعی که دربرگیرنده تمام روده می باشد.
سیستمیک که دربرگیرنده تمام بدن می باشد.

عوارض موضعی

عوارض موضعی بیماری کولون عبارتند از :

آبسه

عفونت های باکتریایی منجر به بروز آبسه خواهد شد. آبسه می تواند در داخل شکم یا نزدیک مقعد تشکیل شود. در این حالت فرد با تورم ، سفتی ، درد یا تب مواجه خواهد شد.

اسهال

همانطور که می دانید بیماری کولون در بخش انتهایی روده ایجاد می شود. در این قسمت اسیدهای صفراوی موجب جذب چربی می شوند. زمانی که بدن توانایی پردازش چربی را نداشته باشد، اسهال نمک صفرا در فرد ایجاد می شود.

فیشر

در این حالت پوشش اطراف مقعد دچار پارگی شده و فرد حین دفع به خون ریزی مبتلا می شود.

سوء جذب و تغذیه

بیماری کولون ، روده کوچک را که وظیفه جذب مواد غذایی را به عهده دارد، درگیر خواهد کرد. بیماری کولون می تواند در دراز مدت موجب شود تا بدن توانایی جذب ماده غذایی را نداشته باشد.

رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک

باکتری های موجود در روده موجب تجزیه غذا می شوند. زمانی که این روند بیش از حد ادامه داشته باشد، منجر به بروز و تولید گاز ، نفخ ، شکم درد و اسهال خواهد شد.

تنگ شدن مجرا

بیماری کولون می تواند موجب باریک یا ضخیم شدن قسمت هایی از روده شود. با توجه به شدت بیماری و میزان مسدود شدن روده ، علائمی همچون دل پیچه ، درد های شکمی و نفخ با شدت های مختلفی ظاهر می شوند.

فیستول

زخم های روده می توانند دو قسمت روده را متصل کرده یا بافت هایی همچون مثانه ، واژن و پوست را درگیر کند.

عوارض سیستمیک

آرتریت : التهاب مفصلی موجب بروز درد ، تورم و کاهش انعطاف پذیری خواهد شد که خود شامل دو نوع محیطی و محوری می شود.
مشکلات پوستی : برخی مشکلات پوستی عبارتند از اریتما نودوسوم ، پیودرما ، اسکین تگ و زخم های دهان یا همان آفت
تحلیل استخوانی : یکی از عوارض مصرف داروهای استروئیدی تحلیل استخوان یا پوکی آن می باشد.
مشکلات چشمی : برخی از مشکلات پوستی عبارتند از اپی اسکلراتیس ، اسکلریتیس و یوئیت می باشد.
مشکلات کلیوی : مشکلات کلیه نظیر سنگ کلیه ، هیدرونفروزیس و فیستول می باشد.
مشکلات کبدی : بیماری هایی همچون کبد چرب ، سنگ کلیه صفرا ، هپاتیت ، پانکراتیت
مشکلات فیزیکی : مشکلات فیزیکی شامل مشکلات رشد و تاخیر در بلوغ می شود.

پیشگیری از سرطان کولون

برای تشخیص زود هنگان سرطان کولون ، انجمن سرطان آمریکا ، تست غربالگری به خصوص کولونوسکوپی را پیشنهاد می کند. کولونوسکوپی از بهترین روش های غربالگری است ؛ زیرا در طی انجام این آزمایش در ضمن مشاهده روده بزرگ ، پولیپ را نیز می توان حذف نمود. از دیگر تست های غربالگری به آزمایش تست خون مخفی در مدفوع ، تست DNA ، سی تی کولونوگرافی و سیگموئیدوسکوپی می توان اشاره کرد.

کولون کجاست ؟

در آخرین بخش از روده کولون قرار دارد که به آن روده بزرگ نیز گفته می شود. غذاهای هضم شده و فیبر بعد از عبور از مری ، معده و سپس روده کوچک به کولون می رسند. در این قسمت ، آب و سایر مواد غذایی جذب می شود. همچنین مدفوع قبل از دفع در انتهای روده انبار می شود.

پولیپ کولون چیست ؟

به توده ای از سلول ها که بر روی مخاط کولون رشد می کنند ، پولیپ کولون گفته می شود. بیشتر پولیپ ها بدون ضرر هستند اما ممکن است در طول زمان برخی از آن ها به سرطان کولون تبدیل شوند و اگر این پولیپ های سرطانی دیر تشخیص داده شود ، می تواند منجر به مرگ بیمار شود.

علائم پولیپ کولون چیست ؟

معمولا پولیپ کولون بدون علائم است. اما در برخی از افراد ممکن است علائم زیر مشاهده شود :

خون ریزی مقعدی
درد در پولیپ های بزرگ به دلیل انسداد
یبوست و یا اسهال متناوب
تغییر در رنگ مدفوع
کم خونی و فقر آهن به دلیل خون ریزی طولانی مدت از پولیپ

پیشگیری از پولیپ کولون :

مصرف سبزیجات و میوه های تازه
عدم مصرف سیگار و الکل
کنترل وزن و داشتن تحرک کافی
عادت های سالم زندگی
داشتن رژیم غذایی مناسب
علائم سرطان کولون در زنان
مشکلات گوارشی
خستگی و ضعف
گرفتگی عضلات شکم
خون ریزی مقعدی
کاهش ناگهانی وزن